Initiatiefnemers
Het project werd ingediend in 2014 door De Schoolbrug vzw (een organisatie voor het onderwijsopbouwwerk Antwerpen). Dit liep in samenwerking met vier Antwerpse scholen van het Stedelijk buitengewoon basisonderwijs en het betrokken CLB.
Beginsituatie
De betrokken scholen laten zich kenmerken door hun hoge GOK-cijfers (70 à 90%) en een grote etnisch culturele diversiteit.
Het project Kies Buitengewoon Raak! Vloeit voort uit Kies Raak!. Dit is een pakket rond de overgang van het lager naar het secundair onderwijs en de doorstroom van de eerste naar de tweede graad secundair onderwijs. Het biedt een studiekeuzetraject aan voor ouders en leerlingen. Bij de voorstelling van Kies Raak! was er de terugkomende vraag naar aangepaste materialen en methodieken rond school- en studiekeuze voor het buitengewoon onderwijs.
Doelstelling en concretisering
De hoofddoelstelling van Kies Buitengewoon Raak! is: ouders en hun kind maken een bewuste studiekeuze voor buso of bso op basis van de talenten, interesses en competenties van het kind.
Hiertoe wil men: (1) de methodieken, activiteiten en materialen van het bestaande ‘Kies Raak’ grondig herwerken voor het buitengewoon onderwijs om ook daar een goed doordachte overgang van basis- naar secundair onderwijs te bewerkstelligen en (2) het project bekendmaken bij scholen, CLB’s en organisaties en hen ondersteunen bij het gebruik van de methodieken en het materiaal.
Voor het ontwikkelen en aanpassen van het materiaal werden in vier pilootscholen ouderbijeenkomsten georganiseerd telkens rond een duidelijk thema.
– Kiezen in functie van talenten en interesses in het pré schoolverlatersjaar. Hierbij denken ouders, kinderen en leerkrachten samen na over hun talenten en koppelt men dit aan beroepen en studierichtingen. Dit is een bijeenkomst voor de pré schoolverlaters.
– Hoe komt een advies tot stand + structuur van het (buitengewoon) secundair onderwijs. Hierbij geeft het CLB samen met de school uitleg over hoe een advies (1A, 1B of buso) tot stand komt. Ouders krijgen zo meer inzicht in de structuren van het secundair onderwijs en de toekomstmogelijkheden die deze bieden voor hun kinderen. Ze leren dat elke richting andere vaardigheden en interesses vraagt. Dit is een bijeenkomst voor de ouders van de schoolverlaters.
– Schoolkeuze + informatie opzoeken op de website van de onderwijskiezer. Op een speelse manier maken kinderen en ouders kennis met verschillende richtingen en scholen. Ze leren dat elke richting andere vaardigheden en interesses vraagt. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd voor ouders van de schoolverlaters.
Naast het betrekken van de ouders is er ook materiaal uitgewerkt voor in de klas. In “Het lesje van de week” reflecteren de leerlingen kort over de les of de activiteit die is uitgevoerd. Ze staan stil met wat ze goed of niet goed kunnen en maken brugjes van de les of activiteit naar studierichtingen of beroepen. Daarnaast is er een inspiratiebundel met een 20-tal methodieken of activiteiten die verband houden met studiekeuze.
Op basis van de ervaringen tijdens de ouderbijeenkomsten werd het materiaal aangepast en in het derde werkjaar werkten de vier pilootscholen zelfstandig met de materialen.
In het vierde jaar worden vier nieuwe proefscholen betrokken. Zij krijgen het materiaal in bruikleen, in ruil voor feedback.
Dit traject mondde uit in mooi afgewerkt product. Het kan geraadpleegd, gedownload en ook aangekocht worden via de website van de vzw De Schoolbrug. In het pakket zit alles wat de school of CLB nodig heeft om ouderbijeenkomsten rond studiekeuze te organiseren en leerlingen hun talenten te laten ontdekken.
In het pakket zit een handleiding, een doek en bijhorende velcrokaartjes, een set van 38 beroepenkaarten, 8 stellingenkaarten rond schoolkeuze, een beroepenfotospel.
Bekendmaken en verspreiden
In het vierde werkjaar probeerden de projectwerkers het productvia allerhande netwerken en contactpersonen bekend te maken. Via de website kon men vaststellen dat de verschillende onderdelen vaak werden gedownload. Bv. het onderdeel ‘Hoe werken rond studiekeuze in de klas?’ werd 1489 keer gedownload. De verschillende materialen werden op de sociale media gedeeld en ‘geliked’. Dit wijst op een zekere belangstelling.
Ook tijdens het vijfde projectjaar wordt sterk ingezet op de bekendmaking, de verspreiding en de ondersteuning van geïnteresseerde scholen, CLB’s en andere diensten.
Geboekte vooruitgang
– Vooreerst is er een afgewerkt product waarmee scholen en CLB’s aan de slag kunnen om kinderen en hun ouders te begeleiden in de studiekeuze. Daarnaast werd gestart met een brede bekendmaking van het materiaal.
– Uit het proefdraaien blijkt dat een aantal onderdelen goed worden gebruikt (o.a. de ouderbijeenkomst rond structuur en het stellingenspel) en dat scholen zelf aan de slag gaan met de materialen en er hun eigen ‘ding’ van maken. Ook is er meer interactie tussen de ouders onderling, de ouders en de leerkrachten, de ouders en de kinderen. Scholen vinden dat de ouders beter geïnformeerd zijn door de methode ‘Kies Buitengewoon Raak!’.
Hefbomen en moeilijkheden
Zeer belangrijk is dat ‘Kies Buitengewoon Raak!’ kon voortbouwen op het bestaand materiaal van ‘Kies Raak!’ en op de eerder opgedane kennis en ervaringen.
Daarnaast werd het project van bij de start zeer projectmatig uitgewerkt en opgevolgd met aandacht voor duidelijke doelstellingen, tussentijdse evaluaties en bijsturing, enz.
Het project kende ook enkele leerpunten. Zo waren er op de georganiseerde voorstelling geen scholen aanwezig. Had men een minder goede periode van het schooljaar gekozen? Was de uitnodiging niet duidelijk of wervend genoeg? Dit wordt nog verder uitgezocht.
Ook het plan om een bijscholing ‘train de trainer’ te organiseren voor de scholen die met ‘Kies Buitengewoon Raak!’ aan de slag zouden willen gaan, liep vertraging op.
Het materiaal van Kies Raak! en Kies Buitengewoon Raak! zal ook worden aangepast naar de modernisering van het secundair onderwijs.
Voortzetting van project
In dit project werd materiaal ontwikkeld om leerlingen uit het buitengewoon onderwijs en hun ouders te helpen om een overwogen studiekeuze – gebaseerd op talenten en interesses – te maken. De komende jaren wordt geïnvesteerd in de bekendmaking en de ondersteuning van scholen, CLB’s, en organisaties die met ‘Kies Buitengewoon raak!’ aan de slag willen gaan.
Huidige contactgegevens
Contactpersoon: Gert Rooms, De Schoolbrug, Congresstraat 59, 2060 Antwerpen
Telefoon: 03/292.6060 of 0488/28.62.77 E-mail: gert.rooms@deschoolbrug.be