Initiatiefnemers
Het project werd in 2011 ingediend door de Middenschool ‘De Beeldekens’ te Antwerpen. De leerlingen komen hoofdzakelijk uit een kansarm milieu.
Beginsituatie
De middenschool De Beeldekens profileert zich op diverse vlakken als Brede School en de talrijke initiatieven kaderen binnen de uitbouw van dit concept. Er werden reeds verschillende stappen ondernomen, o.a. samenwerking met sociale fondsen, sociale ondersteuningsdiensten, maximumfactuur, enz. Er is ook een uitgebreide Gelijke Onderwijskansenwerking opgestart. In dit kader werd na een grondige analyse van de leerlingenpopulatie voor de thema’s taalvaardigheid, socio-emotionele begeleiding en preventie en remediëring gekozen.
Doelstelling en concretisering
Vertrekkende vanuit elke individuele leerling (vooral jongeren van vreemde origine, kansarmen) wil de school een breed kader aan initiatieven en ondersteuningsmodaliteiten creëren die de emancipatie en de integratie van de leerlingen en hun ouders moeten bevorderen alsook het wederzijds begrip tussen de leerlingen en de buurt waarin zij wonen en/of naar school gaan.
Bij de start van het project werd een oplijsting gemaakt van de verschillende initiatieven die binnen de school bestaan en werden lacunes aangegeven.
Om elke leerling de kans te geven zich optimaal te ontwikkelen werkt men rond vijf clusters:
– De BEELDIGE Beeldekens over de Eindmeet: alle leerlingen behalen de eindmeet,
– de BEELDIGE Beeldekens Carrièreplanner: studieloopbaanbegeleiding,
– de BEELDIGE Beeldekens Fair Play: vrije tijd,
– de BEELDIGE Beeldekens Santé: gezondheid,
– de BEELDIGE Beeldekens op Pad: gebruik van iPad in alle klassen.
Binnen elke cluster heeft men aandacht voor volgende vier actoren: de ouders en het gezin, de school, de vrije tijd en de vrienden, de buurt en de maatschappij.
In het derde werkjaar werd bijkomend ingezet op duurzaam onderwijs (ecoschool) wat aansloot bij de cluster gezondheid; in het vierde werkjaar werden de clusters ‘over de eindmeet’ en ‘op pad’ samengevoegd.
Alle leerkrachten nemen deel aan twee werkgroepen, een verplichte en een optionele: een deel van die werkgroepen zijn gelinkt aan de opdracht en bijgevolg verplicht, bij andere werkgroepen kunnen de leerkrachten kiezen. Men is tijdens het volledige schooljaar lid van de werkgroep. Elke werkgroep beschikt over een eigen budget en krijgt bij de uitwerking volledige autonomie.
De belangrijkste activiteiten binnen deze clusters zijn:
a) De BEELDIGE Beeldekens over de Eindmeet en op Pad
– Leerlingen uit de B-stroom met leerachterstand krijgen remediëring. Zij worden tijdens de lessen gedurende 2 uren geremediëerd in klasoverstijgende groepen en kunnen een beroep doen op tutoring door studenten van de lerarenopleiding. Elke avond is er huiswerkklas.
– De klassenraden werken zoveel mogelijk proactief en de rapporten worden vanuit een positieve benadering opgesteld.
– Er is nauwe samenwerking met de basisschool om de overgang naar het secundair vlot te laten verlopen en met vervolgscholen om de doorstroming succesvol te laten verlopen.
– Voor de leerkrachten werd nascholing georganiseerd over coöperatieve werkvormen.
– Er worden projecten georganiseerd om het welbevinden van de leerlingen te verhogen. Er is ook een leerlingenraad opgericht.
– Voor de ouders zijn er naast de gewone oudercontacten en de huisbezoeken maandelijks overlegmomenten (de Beeldige Babbel) om hen te stimuleren tot participatie bij de opleiding van hun kind. Op de bijeenkomst in september rond het thema ‘kennismaking’, zijn vrijwel alle ouders van de leerlingen van het eerste jaar aanwezig. Tijdens deze Babbel wordt ook een sessie voor de ouders georganiseerd over het gebruik van Smartschool en een sessie over cyberpesten, sociale media enz.
– Het werken met de iPad past in het uitbouwen van individuele leertrajecten. De iPads worden intensief ingezet om in te oefenen, te remediëren en te differentiëren. Bovendien kunnen leerlingen ICT-vaardigheden verwerven en er leren op een goede manier om te gaan met sociale media en cyberpesten.
b) De BEELDIGE Beeldekens Carrièreplanner
– Alle leerlingen van het tweede jaar gaan op ‘snuffelstage’ in diverse studierichtingen. Ze leren zichzelf inschatten wat betreft hun mogelijkheden en interesses. De leerlingen (± 150) van de omringende basisscholen komen op snuffelstage naar de middenschool.
– Via het beroepenwereldproject komen de leerlingen in contact met vertegenwoordigers van diverse beroepenvelden: volwassenen die een GPB (Getuigschrift Pedagogische Begeleiding) willen behalen, stellen hun beroep voor in workshops.
– Er wordt gewerkt met het werkboekje Kies Raak (talentenzoektocht). Elke leerling bouwt geleidelijk een talentenportfolio op. Die wordt o.a. ook gebruikt op ouderavonden.
– De ouders worden geïnformeerd over de structuur van het secundair onderwijs. Met het schoolkeuzestellingenspel wordt getracht het studiekeuzepatroon gebaseerd op etniciteit, gender en klasse te doorbreken.
c) De BEELDIGE Beeldekens Fair Play (vrije tijd)
– Naast het eigen ruim aanbod van sport en spel zorgt de school ook voor de nodige informatie over het permanente en tijdelijk vrije tijdsaanbod in Antwerpen en stimuleert de leerlingen en hun ouders om hiervan gebruik te maken.
– In samenwerking met de basisschool uit de buurt worden in de Beeldige Bib voorleesmomenten georganiseerd of kunnen leerlingen terecht in de knusse leeshoek.
– De volledig vernieuwde speelplaats biedt ook meer mogelijkheden om sportieve speeltijden te organiseren
d) De BEELDIGE Beeldekens Santé (gezondheid en duurzaamheid)
– Gezonde voeding wordt gepromoot op school door o.a. een aanbod aan gezonde dranken, fruit, groenten en soep.
– Het ecoproject zorgt ervoor dat de school voorzien wordt van meer groen.
– Allerlei onderwerpen over gezondheid en duurzaamheid komen aanbod tijdens de Beeldige Babbel.
– Met het multidisciplinaire project De Beeldige Beeldekens in de DOOS ( duurzaam onderwijs op school) vergroot men de kijk van de leerlingen en hun ouders op duurzaamheid. Bovendien zijn er gedurende het jaar vijf extra acties (= dagprojecten) ingepland in samenwerking met Good Planet Actions, bv. eet lokaal, zero afval, minder energieverbruik, enz.
Geboekte vooruitgang
Het project kenden op de verschillende clusters een positieve evolutie. Zo werd de doelstelling
om alle leerlingen over de eindmeet te krijgen grotendeels bereikt. Slechts een klein aantal leerlingen behaalt een C-attest en 4,5% wordt verder gestuurd via een B-attest met een weldoordachte voortstuwende clausulering. Het talentenportfolio werd ingeburgerd bij alle leerkrachten en werd voortdurend aangepast en aangevuld. Het vrije tijdsonderdeel werd goed geïntegreerd in het dagelijks schoolleven.
Hefbomen en moeilijkheden
Van bij de start van het project zijn een aantal sterke punten aanwezig. Er is een duidelijke evolutie naar het concept ‘brede school’ en er wordt projectmatig gewerkt met duidelijke doelstellingen, tussentijdse evaluaties en bijsturingen. Het enthousiasme van directie en lerarenteam is zeer groot en men kan beroep doen op een zeer breed netwerk van sociale partners rond de school.
In december 2012 werd de school doorgelicht door de inspectie secundair onderwijs. Er werden een aantal pijnpunten vastgesteld rond het evaluatiebeleid en de leerplanrealisatie.
Tijdens het schooljaar 2015- 2016 vond een opvolgingsdoorlichting plaats. Tijdens die doorlichting gaat de inspectie na of de school de aangegeven tekorten in voldoende mate geremediëerd heeft. Uit het zeer positieve verslag blijkt dat de school de bijsturing van de tekorten doelgericht en planmatig aangepakt heeft. “In samenwerking met externen heeft de school met succes een beleid geïmplementeerd om de vakgroepwerking en de vakoverstijgende samenwerking als een hefboom te gebruiken om de kwaliteit van het onderwijsaanbod en de kwaliteit van de leerlingenresultaten te verbeteren.”
De school gebruikte hiervoor o.a. de middelen en de werking van het project Beeldige Beeldekens.
Voortzetting van project
Tijdens de hele projectduur werd geprobeerd om de verschillende deelprojecten zo optimaal mogelijk te integreren in het reguliere schoolgebeuren. De school heeft het proces van implementatie en integratie op een deskundige manier ter harte genomen. De verschillende activiteiten en initiatieven werden na vijf jaar niet meer als projecten beschouwd maar maakten een volwaardig deel uit van de gewone schoolwerking.
Het Brede School gegeven werd verder uitgebreid door de samenwerking met werkgroep 2060. Dit is een samenwerkingsverband van buurtregie, alle scholen in de buurt, onderwijsbeleid, enz. met diverse agendapunten, zoals verkeersveiligheid, doorstroming tussen de verschillende scholen over de netten heen, vrije tijdsbesteding, enz
Contactgegevens
Mevr. Hedwige Lefeber, Directrice Stedelijk Lyceum Lange Beeldekens
Lange Beeldekensstraat 264, 2060 Antwerpen
Tel : 03/289 10 40 – hedwige.lefeber@so.antwerpen.be