• fr
  • nl
  • de
  • Steun de Stiching
  • fr
  • nl
  • de
  • Terug naar alle projecten

    Vijf vingers van een hand

    Brusec Molenbeek

    2016

    Initiatiefnemers

    Het project werd ingediend in 2016 door BruSec, Brede School voor secundair onderwijs in de Croissant Pauvre. Concreet wordt het uitgevoerd in Cardijnschool, Campus Spoor West te Anderlecht.

    Beginsituatie

    Croissant Pauvre is de verzamelnaam voor de armste wijken van Brussel. Zij liggen geconcentreerd rond het Kanaal Charleroi-Brussel en hebben op de kaart de vorm van een sikkel of croissant. Het zijn wijken met een hoge bevolkingsdichtheid, een hoge concentratie aan immigranten en een hoge werkloosheid.

    De Cardijnschool, is een buso-school, gelegen in een achtergestelde buurt heeft een grote diversiteit aan etnische achtergrond bij de leerlingen. De school telde in 2016 211 leerlingen en 65 leerkrachten.  De leerlingen komen overwegend uit kansarme milieus, met een stroeve communicatie tussen ouders en school. In OV1, OV2, OV3 blijven de leerlingen tot 21 jaar en dit kan verlengd worden tot 25 jaar. Deze leerlingen hebben een negatief beeld van zichzelf en hun school.

    De school is sinds 2014 gevestigd in deze buurt en hier nog niet goed gekend. Ervoor was de school gespreid over verschillende vestigingen in het Brusselse.

    Doelstelling en concretisering

    De school zet in op het verankeren van niet-verbale beeldtaal en wil deze een brede uitstraling geven in de buurt. Het project wil de attitudes en de leerstof die worden aangereikt in de lessen beeldende vorming (OV3), doortrekken naar OV2 en OV1, naar alle vakken en tot ver buiten de muren van de school.  De school is er van overtuigd dat het precies de non-verbale communicatie is die de school, de leerlingen, de ouders en de buurt kan samenbrengen.

    Na het tweede werkjaar werden de doelstellingen verder afgebakend en geherformuleerd tot:

    “Het project wil culturele beleving stimuleren met als doel het bereiken van de ontwikkeling van een breed en positief (zelf)beeld en attitudeverandering bij leerlingen en leerkrachten ten aanzien van zichzelf, de ander en de leefwereld. Brussel is het hoofdbestanddeel van de leefwereld van de leerlingen en loopt als een rode draad doorheen het hele project.”

    Dit vraagt een grondhouding van wederzijds respect en een positieve houding ten aanzien van anderen en omgeving. Rolmodellen binnen en buiten de school, o.a. bij ex-leerlingen en ouders, kunnen hierbij helpen. Beeldtaal is voor deze groep leerlingen een geschikt middel en Brussel vormt de ‘scene’ waarbinnen zich alles afspeelt (‘Brussel beeldend omarmen’).

    Volgende activiteiten werden opgezet:

    – Bouwen van een foodtruck. Een oude marktwagen werd verbouwd en ingericht en gebruikt als winkel. In het tweede jaar wordt hij ook gebruikt als decor voor het ‘poppenspel’.

    – Maken van een film over de foodtruck. Deze film wordt voorgesteld in een zaal in de buurt. Het is een manier om de leerlingen van het buitengewoon onderwijs in de buurt op een positieve manier in het licht te stellen. Voor het maken van de film werd een artistiek deskundige ingeschakeld.

    – Hand op kaart van Brussel.  De leerlingen van OV1 tekenden een hand op de kaart van Brussel. Op die lijn ging men wandelen en deelden de leerlingen koekjes uit aan de voorbijgangers. Deze activiteit werd gefilmd en men ziet hoe positief voorbijgangers reageren (blij, geven leerlingen knuffel). Deze film werd voorgesteld op een filmfestival, heeft niet gewonnen, maar de leerlingen kregen de sympathieprijs.

    –  Dansproject met Ultima Vez. Dit project van expressie en dans loopt 10 weken onder leiding van een choreograaf van Ultima Vez.  Leerlingen uit OV1 (matig tot ernstig mentale beperking) performen samen met leerlingen uit OV3 (licht mentale beperking). Ook enkele leerkrachten dansten mee.  Respect en ontmoeting lagen aan de basis van de workshops: op de scène is iedereen gelijk, ongeacht de functie, rol, beperking, talent, enz.

    Poppenspel ‘Kraai’.Al jaren worden leerlingen van de opleiding Logistiek Assistent (LA)  ingeschakeld voor een voorleesproject voor kleuters van andere Brusselse scholen.  Nu ging men ‘on the road’ met de foodtruck om dit verhaal te brengen.  Een tiental  leerlingen van 2de en 3de jaar LA lazen het boekje voor en brachten ook een poppenspel, waarbij de foodtruck dienst deed als decor/poppenkast. Voor deze actie werd beroep gedaan op KAMO vzw, een externe partner met expertise in kunsteducatie in het algemeen, maar ook met poppenspel in het bijzonder.

    Na 6 oefensessies van 2u, na vele keren het voorlezen te oefenen en na het eigenhandig maken van de poppen waren de leerlingen klaar voor hun roadtrip langs enkele Brusselse en Vlaamse kleuterscholen. (Laken, Elsene, Sint-Jans-Molenbeek en Liedekerke).

    De sociaalste school. Er werd een vier-uurtje aangeboden bij de uitreiking van de titel ‘sociaalste school van Vlaanderen’. Een wedstrijd die opgezet werd door Edu-school en gesponsord werd door MNM. Vier leerlingen van 4de en 5de jaar Winkelhulp boden de koekjes aan in Antwerpen en Oostende – met foodtruck. De koekjes werden gebakken door de leerlingen van 2de en 3de jaar bakkersgast en verpakt door de leerlingen van 2de en 3de jaar Winkelhulp.

    – De strafste school. Elk jaar gaat radio MNM op zoek naar de ‘strafste school van Vlaanderen & Brussel’. De school schreef zich in, werd geselecteerd als finalist en kreeg het bezoek van vier bekende MNM-juryleden. De school moest zich (met beperkte voorbereidingstijd) op een originele manier voorstellen aan de juryleden.  De hele school sloeg de handen in elkaar om er een onvergetelijk jurybezoek van te maken.

    Geboekte vooruitgang

    – De geplande en niet-geplande acties (o.a. de strafste school) droegen bij tot een positief zelfbeeld bij de leerlingen en een beter imago van de school in de buurt.

    – Tijdens het dansproject zijn er connecties ontstaan die tijdens de normale schoolactiviteiten zelden of nooit te zien zijn. Zo wilden de OV3-leerlingen in het begin niet samen gezien worden met de OV1-leerlingen terwijl zij de weg aflegden naar de danszaal. Naarmate de sessies vorderden, groeiden alle leerlingen dichter naar elkaar toe en namen de OV3-ers een begeleidende rol op in de groep van OV1. Het respect dat in de voorstelling tot uiting kwam, was ook naast de scène gegroeid en zichtbaar aanwezig. Ook de relatie met de leerkrachten veranderde positief.

    – Bij de meeste acties treden de leerlingen uit hun comfortzone, kwamen buiten hun vertrouwde wijken, ze legden contacten met leerlingen van andere Vlaamse scholen, enz.

    – De zeven componenten van beeldende vorming  (erfgoed, muziek zien, drama, beeldend werken en denken, filmbeleving, herinneringsvorming, cultuurparticipatie) werden opgenomen binnen het OV3-programma. Zij staan nu op de officiële documenten (doelstellingen, evaluaties, ..). Dit vertaalt zich in de structurele verankering van 2u beeldende vorming.

    Niet verwachte effecten

    – Door de nauwe samenwerking met de Brede School stelt de school vast dat de bredeschoolcoördinator meer zichtbaar is en meer bekendheid heeft gekregen bij het schoolteam.

    – De aanwezigheid van de foodtruck laat leerkrachten “out of the box” denken. De school wil de foodtruck ook op andere manieren inzetten dan enkel als ‘foodtruck’.

    Hefbomen en moeilijkheden

    – Het hele project werd zorgvuldig en consequent uitgebouwd aan de hand van het projectmatig werken (theory of changes).

    – In de eerste periode van het project diende een wissel te worden doorgevoerd van coördinator en trekkende kracht binnen de school. Na wat aanpassingstijd kreeg het project een nieuw dynamiek.

    – De foodtruck wordt al occasioneel benut, maar een structurele inbedding buiten de schoolmuren heeft de school nog niet kunnen realiseren. De praktische organisatie blijkt moeilijker dan oorspronkelijk werd ingeschat.

     – Een blijvend aandachtspunt is het schoolbreed maken van de acties binnen het project.

    Voortzetting van project

    Nog lopend project

    Huidige contactgegevens

    Contactpersonen:

    Els Schoemaker (Gok-Coördinator) – els.schoemaker@cardijnschool.be

    Cardijnschool, Verheydenstraat 39, 1070 Anderlecht, tel.: 02/520.05.72.

    www.cardijnschool.be/cms

    Terug naar alle projecten