• fr
  • nl
  • de
  • Steun de Stiching
  • fr
  • nl
  • de
  • Terug naar alle projecten

    Kunst en cultuur op school, vector voor emancipatie

    Ecole du Val Chaudfontaine

    2016

    Initiatiefnemers

    Ecole primaire du Val is een basisschool die zich bevindt in Chaudfontaine. Die welstellende gemeente omvat ook de deelgemeente Vaux-sous-Chèvremont met een ander soort bevolking, die vaak veeleer kansarm kan worden genoemd. De école du Val wijkt dan ook af van de andere gemeentescholen in de fusiegemeente. Daardoor wordt ze met bijzondere problemen geconfronteerd.

    Beginsituatie

    De leerlingen krijgen af te rekenen met vaak moeilijke gezinssituaties en ze krijgen maar weinig gelegenheid om zich open te stellen voor cultuur, hun creativiteit de vrije loop te laten en vrijuit en veilig voor hun mening uit te komen.  Hun ouders schenken maar weinig aandacht aan de school en het schoolbezoek van hun kinderen. Soms gebeurt het dat leerlingen uit andere landen in het midden van het schooljaar op school toekomen of de school verlaten. De directrice van die school, die openstaat voor nieuwe onderwijsmethoden, heeft jarenlang aan een theaterproject gewerkt. Dit project heeft het levenslicht gezien vooraleer de Stichting de school is beginnen helpen en vormt nu een deel van de kern van het pedagogisch project van Ecole du Val.

    Doelstelling en concretisering

    De invoering van het theaterproject wil bijdragen aan een groter welzijn van de kinderen, hen toegang geven tot een cultureel universum en een verbeeldingswereld die rijker en minder stereotiep zijn dan wat ze kennen, hun zelfvertrouwen en spreekvaardigheid helpen ontwikkelen.  

    Alle leerlingen van de school wonen voorstellingen bij dankzij samenwerkingen met een nabijgelegen cultureel centrum. Vanaf het kleuteronderwijs heeft elke klas toegang tot expressieactiviteiten die aangepast zijn aan de leeftijd van de kinderen en aan hun ontwikkelingsstadium. Sommige van die activiteiten duren het hele jaar, andere zijn samengebald in een kortere periode. Daartoe worden elk jaar overeenkomsten ondertekend met verscheidene professionele kunst- en theatergezelschappen, aangezien die specifieke werkmethoden hanteren die beter geschikt zijn voor bepaalde ontwikkelingsstadia van de kinderen.

     Er worden samenwerkingen opgezet per cyclus.  Van in de kleuterklassen maken de kinderen zich vertrouwd met oefeningen die zich toespitsen op lichaamstaal, muziek, dans, schilderen. In het eerste en twee leerjaar van de lagere school bieden de “first steps”-workshops de gelegenheid om kleine sketches uit te werken. In het derde leerjaar bouwen de leerlingen zelf hun voorstelling van A tot Z op, gebaseerd  op een bepaald thema. Die voorstelling wordt dan op het einde van het schooljaar opgevoerd voor een uiteenlopend publiek, bestaande uit ouders, maar ook uit leerkrachten en uit leerlingen van andere scholen.

    Het project is tegenwoordig goed verankerd in de school. Alle leerkrachten nemen eraan deel en het theaterproject maakt deel uit van het pedagogisch project van de school

    Geboekte vooruitgang

    De kinderen tonen zich tevreden met wat aan hen wordt aangeboden. De leerlingen zeggen dat ze gelukkig zijn. Er kan worden vastgesteld dat ze zich openstellen, zelfvertrouwen opdoen en vertrouwen krijgen in de volwassenen die hen begeleiden. De leerkrachten merken op dat de competenties voor Frans (wat de spreekvaardigheid betreft, maar niet noodzakelijk de kennis van de vervoegingen) en het geheugen verbeterd zijn. Ook de sfeer is veranderd, de manier waarop men de kameraden bekijkt en respecteert. De zelfcontrole is toegenomen: de kinderen rebelleren minder en aanvaarden dialoog en bemiddeling beter dan voorheen.

    De evolutie van het project heeft ook aangetoond dat de kinderen de voorstellingen beter beheersen. De leerkrachten stellen vast dat de kinderen over bepaalde talenten beschikken. Sommige ouders hebben zelfs gevraagd of er theaterstages werden georganiseerd. Voorts drukken een aanzienlijk aantal ouders nu hun tevredenheid uit over het project terwijl ze er in het begin soms wantrouwig tegenover stonden en zelfs bezorgd waren over wat ze als ‘tijdverlies’ beschouwden. De meeste ouders lijken de bijdrage van het project beter te begrijpen en komen ook de voorstelling bijwonen. Sommige ouders die workshops voor herintegratie op de arbeidsmarkt (fotografieworkshop) volgen, maken de foto’s van de voorstelling. Hetzelfde geldt voor de kostuums: ouders die workshops volgen, hebben contact opgenomen met de lerares om de kostuums te maken. Langzamerhand wordt dus geprobeerd om een band met de ouders op te bouwen.

    Sommige gezelschappen werken hand in hand met de leerkrachten die hetzelfde soort oefeningen overnemen in hun eigen lessen, om bijvoorbeeld rond emoties te werken.

    Aan de leerkrachten worden een aantal opleidingen aangeboden, die bijvoorbeeld verband houden met mondelinge expressie.

    In het algemeen lijkt het project gunstig te zijn voor de leerlingen, van wie er zich sommigen hebben kunnen vrijvechten en hun bijzondere vaardigheden hebben kunnen benadrukken, want dit leidt tot een openheid naar de culturen en naar Cultuur, maar ook voor de school doordat er een zekere stabiliteit tot stand wordt gebracht en een zekere cohesie tussen het pedagogisch team, de leerlingen en de ouders.

    Niet verwachte effecten

    Sommige kinderen verdwijnen in het midden van het schooljaar omdat ze verhuizen (wanneer de ouders kandidaat-vluchtelingen zijn bijvoorbeeld) en niemand weet echt precies wat er van hen geworden is. Ook de kinderen vragen zich af wat er gebeurd is. Die realiteit biedt echter ook de kans om rond een aantal maatschappelijke vragen en rond bepaalde emoties te werken.

    Er werden leeskringen opgericht en de leerkrachten werken steeds vaker met workshops. Ouders beginnen hun diensten aan te bieden. De leerkrachten van de school beginnen hun eigen kind in de school in te schrijven.

    Hefbomen en moeilijkheden

    De invoering van een dergelijk project vereist aanzienlijke financiële middelen. De middelen van de Stichting komen op dit ogenblik bij andere middelen die afkomstig zijn van de Franse Gemeenschap (Cultuur-Onderwijs), het Fonds Houtman, de Provincie, de Action laïque (Lekenactie). Aangezien geen enkele van die financieringen voor langere termijn is verzekerd,  moet de school onophoudelijk antwoorden op projectoproepen (aanbestedingen) in de hoop dat de gemeentelijke overheid, die het project nu al op beduidende manier ondersteunt, aanvaardt om het duurzamer te financieren.

    Alle leerkrachten van de school staan achter het project, maar sommigen voelen zich meer op hun gemak dan anderen om de handen uit de mouwen te steken en om erover na te denken om later de leiding van dergelijke workshops op zich te nemen. De leerkrachten van de grote klassen zijn soms aan grote stress onderhevig om hun programma met succes te kunnen afsluiten.

    De directrice hoopt dat er op termijn een weerslag zal zijn van het project op het niveau van het CEB (getuigschrift basisonderwijs)  maar ze legt de nadruk op de verscheidene essentiële vaardigheden waaraan ter voorbereiding daarop wordt gewerkt. 

    Voortzetting van het project

    Voor wat het vervolg betreft, is de school zich ervan bewust dat de evaluatie en de communicatie zeker moeten worden versterkt.  Ze wensen voort te doen  op dezelfde manier en met dezelfde gezelschappen,  en proberen om meer structurele wisselwerkingen tot stand te brengen tussen de gezelschappen en de leerkrachten. Ze zouden ook de theateropleiding willen versterken van de leerkrachten die dit wensen zodat ze het budget van de externe gezelschappen kunnen verminderen.

    Voor het vierde jaar wort overwogen om met een nieuw gezelschap samen te werken evenals met “les jeunesses musicales”. De school zal ook antwoorden op een aantal projectoproepen (aanbestedingen).

    Het verband met de lessen was niet een van de voornaamste doelstellingen. Er wordt overwogen om het  onderzoek op dit vlak te verbeteren.

    Contactgegevens

    Isabelle Malempré, directrice

    http://www.ecoleduval.be/projet_theatre.html

    Terug naar alle projecten