Laureaten Prijs Focus Aarde 2020-2021

Vlaamse Gemeenschap
Franse Gemeenschap
Duitstalige Gemeenschap

Vlaamse Gemeenschap

Eerste prijs

Project: Caring for special needs

Veurne – Vrij Technisch Instituut

Jorrit Baert, Abel Devos et Robbe Leroy

Met onze GIP willen we mensen met een visuele beperking zelfstandig een wandeling laten maken doorheen het cultuurhistorische centrum van Veurne. Met behulp van een app voor geolocatie en twee motoren kan de persoon het parcours op een veilige manier afleggen. Daarnaast testen we ook hoe we met behulp van foto- en videomateriaal én specifieke software 3D-modellen van gebouwen kunnen maken die langsheen de wandeling zorgen dat de stad voor slechtzienden wat "zichtbaarder" wordt.

Tweede prijs

Project: Modelraket

Prizma Campus VTI

Ricky Da Silva Marques, Jelle De Bruyne et Simon Depoorter

In dit project gaan we de uitdaging aan om zelf een modelraket zelf te ontwerpen van A tot Z. Er zal geen gebruik gemaakt worden van massaproductie modellen, dus kunnen we zelf bepalen hoe de raket er zal uitzien. Welke vorm of maat de raket ook heeft, er moet een goed werkend ‘recovery systeem’ zijn. Met recovery systeem wordt bedoeld dat de raket op een veilige manier terug naar beneden valt, bijvoorbeeld met behulp van een parachute. De opdracht en het doel van ons project is eigenlijk heel simpel. Het is de bedoeling dat we een modelraket te maken die minimum 100m hoogte kan bereiken. Het is ook een vereiste dat er wat elektronica aanwezig is waarmee we bepaalde zaken kunnen meten, bijvoorbeeld de hoogte, snelheid, versnelling, enzovoort.

Derde prijs

Project: HHO-Generator

Poperinge– Vrij Technisch Instituut

Elias De Brabandere et Tim Metsu

Energie genereren is geen probleem, energie opslaan daarentegen wel. Om in te spelen op de afschaffing van de terugdraaiende teller kan een thuisbatterij gebruikt worden. Traditionele lithium batterijen hebben over lange termijn een capaciteitsverlies, waterstofbatterijen minder tot niet. Daarom verdiepte deze geïntegreerde proef zich op het onderzoek om een zo hoog mogelijk rendement te behalen met een waterstofgenerator. Verschillende bepalende factoren werden onderzocht in een prototype. Uiteindelijk werd er een demonstrator ontworpen met optimale factoren in het achterhoofd. Het stuk werd gemaakt uit plexiglasplaten, Polymeer Elektrolyt Membraan, RVS-verbindingsstukken en synthetische plaatrubber.

Vierde prijs

Project: Talgenu

Hoboken - Don Bosco Technisch Instituut

Yannick Maes, Berkay Yildirim et Lander Marynissen

Met een interesse voor biomechanica, mechanica, elektronica en programmeren stortten we ons begin dit jaar op onze GIP. We hadden als doel om het onderlichaam van een mens te maken en aan te sturen om zo de werking van ons lichaam te begrijpen. We focusten ons eerst op het onderzoek van het onderlichaam van de mens, om daarna al onze kennis samen te leggen en een robot te creëren die kan lopen. Door het bedrijf Aqtor lieten we ons wegwijs maken in de wereld van prothéses. Een oud-student nodigde we uit om ons de werking van een gyroscoop en accelerometer bij te brengen in een gastcollege. We ontwierpen meerdere gewrichten en optimaliseerde ze telkens en dit voor zowel de heup als de enkel als de knie. We maakte een regelbare loopband waarop we Talgenu konden testen en optimaliseren. Om uiteindelijk tot een artificiële stapbeweging te komen die de menselijke stapbeweging het best benaderd.

Vijfde Prijs

Project: Sluipwespen, de speurders van de toekomst

Diest - Katholieke Scholen

Gitte Pauwels et Maaike Morren

Het is een wonder dat de sluipwespen hun slachtoffers zo goed weten te vinden. Dit doet ze door gebruik te maken van een sterk ontwikkeld reukorgaan. Ze worden sluwe moordenaar van de natuur genoemd. De populairste manier om biologisch te bestrijden in de landbouw is het gebruik van deze bijzondere diertjes. Door hun indrukwekkend reukvermogen zijn ze in staat om drugs en explosieven perfect op te sporen. Dit toonden we aan in onze laboproef met de Bracon hebetor, een sluwe wesp die cannabis voor ons opspoorde. Ook wordt de sluipwesp inmiddels in Nederland gebruikt om de plaag van de eikenprocessierups, waarvan de brandjaartjes een ernstige overlast kunnen geven voor de mens, te bestrijden. De sluipwesp draagt enorm bij aan onze maatschappij en zal in de toekomst op nog veel meer onderwerpen kunnen toegepast worden.

Eervolle vermeldingen

Luchtvervuiling

Diest – Katholieke Scholen
Midia Bilal et Joline Van Even

Luchtvervuiling is een wereldprobleem. De leerlingen bestudeerden wat luchtvervuiling precies is, wat de bronnen zijn, welke stoffen vervuilend zijn en welke landen het meeste vervuilen. Verder werd nagegaan hoe de luchtvervuiling de mens en de natuur beïnvloedt en wat we kunnen doen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Ze zijn ook dieper ingegaan op het broeikaseffect en de chemische kant van ozon. Om een beter inzicht te krijgen bestudeerden ze ook de wetgeving en normen rond luchtkwaliteit. Voor een actuele insteek hebben ze ook gekeken hoe de COVID-19 maatregelen de luchtvervuiling hebben beïnvloed. De leerlingen onderzochten, met een CO2-sensor, of een klaslokaal wel voldoende verlucht werd tijdens de COVID-19-periode.

Lokale duurzame quinoa

Diest – Katholieke Scholen
Benita Willems et Cato Oversteyns

Door de stijgende wereldbevolking en de klimaatsveranderingen stijgt de vraag naar nieuw voedsel. Het duurzame superfood quinoa, oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Amerika is de laatste jaren sterk in opmars in de moderne regio’s waaronder Vlaanderen. De leerlingen bezochten het Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant in Herent, waar op het proefveld geëxperimenteerd wordt met quinoa.
Ze bestudeerden o.a. de kenmerken van de plant, zoals de gewasgegevens, het zaaiproces en de verwerking. Ook hebben ze de biochemische kant van quinoa onderzocht tijdens laboproeven op school. Uit de experimenten en het bezoek konden ze besluiten dat quinoa naast de interessante voedingseigenschappen zeer stressbestendig is, het veel beter droogtes kan trotseren dan bijvoorbeeld aardappelen en het bovendien ook een lage milieu-impact heeft. Quinoa is een nieuwe teelt voor Vlaamse landbouwers, maar het is niet nieuw voor de consument. De leerlingen deden ook een marktonderzoek bij verschillende winkels en voerden een online-enquête uit bij de leerlingen op school.

Computergestuurde telescoop

Ieper– Vrij Technisch Instituut
Elias Callemein, Jarne Clauw et Nicolai Derycke

De leerlingen maakten een constructie om een bestaande telescoop op te monteren die kon aangestuurd worden. Ze ontwierpen zelf de constructie en bouwden die ook zelf. Vervolgens schreven ze software om hun constructie te sturen. Het doel was om beelden te maken van hemellichamen zoals planeten, de maan, ISS, enz. De telescoop moet ook de beweging blijven volgen. Daarnaast maakten ze ook theoretische studies over dit onderwerp.

Ontwerpen van een data-acquisitiesysteem voor een windmolen

Izegem – Prizma Campus VTI
Tuur Malfait, Guillaume Roels et Gauthier Vanhove

Het doel van deze GIP is om een data acquisitie systeem te maken. Dat houdt in dit geval in dat we de temperatuur en luchtdruk bovenop een windmolen opmeten en die waarden vervolgens via een PLC op een CSV-bestand (in dit geval in Excel) te zetten. Het door ons ontworpen en gerealiseerd systeem is gemakkelijk verplaatsbaar en installeerbaar, het wordt namelijk allemaal in één case opgeborgen en in die case verplaatst. Als het systeem geïnstalleerd moet worden kan de doos met sensoren er uitgenomen worden en geïnstalleerd worden op een beugel op de windmolen (die onder om het even welke hoek staat) aan de hand van een monteerbeugel die we zelf hebben ontworpen en laten maken hebben. De PLC is permanent in de case gemonteerd en is verbonden met 2 connectoren op de case zodat de kabels er snel en gemakkelijk op aangesloten kunnen worden. Het systeem is ook uitbreidbaar wat wil zeggen dat er zeer gemakkelijk een nieuwe sensor of actuator aan het systeem kan aangesloten worden.

Vlinders: klein en GROOT!

GTI Londerzeel
Shawn Dours, Sil Dufraing, Jesse Huyghe, Xander Verberckt

In 2019 lanceerde UGent het VLINDER-project (citizen science project) waarbij 70 autonome weerstations het weer opmeten op plaatsen waar we nu nog niet meten. Onze school werd geselecteerd om een weerstation te plaatsen. Naar analogie hiervan, hebben 2 leerlingen in hun “GROTE Vlinder project”, een autonoom weerstation gebouwd waarbij de meetdata online kan gevolgd worden. Naast de datacommunicatie en de datalogging werd er wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd met een drietal weerstations van het UGent VLINDER-project. Met hun zelfontworpen en geprogrammeerd toestel, de kleine Vlinder, meten 2 leerlingen temperatuur, relatieve luchtvochtigheid, CO2 en VOS (vluchtige organische stoffen) in verscheidene klaslokalen om zo onze nieuwbouw (passief gebouw) te vergelijken met de oudbouw. Door de coronacrisis is dit zeer actueel. De leerlingen hebben ook een bijdrage gegeven aan een breder onderzoek van de KUL naar binnenluchtkwaliteit in Vlaamse schoolgebouwen, in het kader van een Erasmus+/Britecproject (citizen science).

Franse Gemeenschap

Eerste prijs

Project: Koken in de ruimte

Koninklijk Atheneum Evere

Azra Iljazi, Dorian Grisé, Quentin Desmet et Largo Luciano

De leerlingen ontwierpen een keukenmodule en het bijbehorende keukengerei die in een ruimteveer kunnen worden geplaatst en een recept dat kan worden bereid in de ruimte zonder zwaartekracht. De taken werden onder de studenten verdeeld in functie van hun mogelijkheden: de richting publiciteit maakten een model voor de keukenmodule, de studenten in kantooradministratie verzamelden en documenteerden de concepten en de verschillende beperkingen waarmee men in de ruimte wordt geconfronteerd om te kunnen koken, en het recept wordt ontwikkeld door de richting keuken die met deze beperkingen rekening moesten houden.

Duitstalige Gemeenschap

Eerste prijs

Project: Senior Emergency

Robert Schuman Institut

Raphaël Cremer

De Senioren Nood Module is een apparaat ontworpen om het vallen van mensen op te sporen en te melden. De SE-module is bedoeld voor ouderen die in een bejaardentehuis wonen of alleen zijn, zodat zij er in een eventuele noodsituatie niet alleen voor staan. Bovendien moet de drager van de module zijn of haar toestand aan familieleden kunnen meedelen door middel van twee knoppen. Zo is ook een analoog contact gewaarborgd. De Covid 19 pandemie vergt veel van ons, vooral in de gezondheidssector die zwaar is overbelast. Om dit - althans een beetje - te verlichten, heb ik besloten ouderen te helpen die, volgens berichten in de media, aan het begin van de pandemie gedeeltelijk zijn verwaarloosd.